Kair

Kair (po arabsku Al- Kahira) to stolica Egiptu, która od wieków posiada zaszczyt bycia największym miastem kontynentu afrykańskiego.

Teraz kipiąca życiem metropolia (niemal 7 mln mieszkańców na 214 km2 powierzchni), dawniej niewielki rzymski fort założony w początkach naszej ery. Kair położony jest w delcie Nilu na brzegach i wielu wyspach tejże rzeki, choć początkowo znajdował się dalej w głąb lądu, na północ od ówczesnej stolicy państwa, Memfis. Z czasem ta niewielka, wojskowa osada rozbudowała się i przemieniła w zamieszkałe głównie przez Koptów miasto. W roku 642 wojska arabskie zdobyły miasto i fort i od tego czasu Kair zaczął rozwijać się w niezwykle szybkim tempie.

Wkrótce został w nim założony pierwszy w Afryce meczet, w roku 973 miasto stało się stolicą kalifatu fatymidzkiego, a w latach następnych powstały w nim kolejne meczety, uniwersytet Al-Azhar, i Kair przemienił się w prawdziwe centrum nauki i filozofii. W 1517 roku miasto zostało opanowane przez imperium osmańskie, a ponad 200 lat później (w 1798 roku) na krótko przeszło pod panowanie Napoleona.

W kolejnych latach miasto dalej szybko się rozwijało, zaczęto budować pierwszą linię kolejową do Aleksandrii (w 1851r.) oraz Kanał Sueski, który miał ułatwić kontakty z Europą, gdyż wzrastała liczba Europejczyków mieszkających w Kairze oraz europejskich turystów. Rządzący w tym okresie Muhammad Ali, wicekról Egiptu, rozbudowywał miasto, tworzył nowe, bogate dzielnice projektowane przez francuskich architektów, a za jego rządów chłopi rozpoczęli masową uprawę bawełny, co w kolejnych latach doprowadziło do przekształcenia gospodarki Egiptu w monokulturową i stało się przyczyną wielkiego boomu ekonomicznego.

Oprócz tego w tym okresie otwarto w Kairze pierwszą linię tramwajową oraz, ze względu na napływ Europejczyków, rozpoczęto budowę katedr. Miasto szybko i gwałtownie zwiększało swoje rozmiary i zaludnienie, i w 1937 roku w Kairze mieszkało już 1 312 000 osób, co w porównaniu z 374 000 z roku 1882 najlepiej pokazuje siłę tego zjawiska.

Teraz Kair jest wielką, kipącą życiem metropolią, w której wyraźnie widać mieszankę wielu kultur, które wywarły wpływ na to miasto na przestrzeni wieków. Przez tysiąclecia krzyżowały się tu wpływy cywilizacji europejskich, azjatyckich, afrykańskich i Bliskiego Wschodu, a współcześnie miasto to harmonijnie łączy ślady najstarszej egipskiej kultury ze zdobyczami nowoczesnego świata. Znajdziemy tu i pozostałości potęgi dawnych faraonów, z piramidami i Sfinksem na czele, jak i wczesnochrześcijańskie kościoły, wspaniałe meczety czy feluki leniwie płynące po spokojnych wodach Nilu.

Kair jest niewątpliwie miastem licznych kontrastów i potrzeba wielu dni, żeby choć trochę je poznać. Choć urodą nie grzeszy, charakteryzuje się tak wielkim bogactwem pozostałości po dawnych kulturach oraz niezwykłą intensywnością miejskiego życia 24 godziny na dobę, że powinien być obowiązkowym punktem programu każdego turysty. Trzeba jednak być przygotowanym na niesamowity poziom hałasu i bałaganu, jaki panuje w niemal każdym zakątku miasta, oraz na wszechobecną biedę i przeludnienie, które czynią to miasto jednym wielkim buzującym kotłem.

Najstarsza dzielnica Kairu leży nieco na wschód od Nilu i charakteryzuje się gęstą zabudową z wąskimi, zatłoczonymi alejkami. W zachodniej części miasta, zbudowanej dopiero w XIX wieku, przeważają otwarte przestrzenie, szerokie aleje, zieleń i okazałe wille. To właśnie tu znajdują się najważniejsze budynki i urzędy, jak sławne muzeum kairskie, i jest to napewno najczystsza, najbardziej zadbana i najbogatsza dzielnica miasta.

Centrum stanowi Tahrir Square, od którego odchodzi główna ulica miasta Talaat Harb, pełna dawnych kolonialnych kamienic, mieszczących teraz często najróżniejsze hotele. Najokazalszym z nich jest piękny Marriott Hotel, będący wspaniałym kolonialnym pałacem zbudowanym z okazji otwarcia Kanału Sueskiego specjalnie dla gości przybywających z Europy. Znajduje się on na wyspie Zamalek, ale ze względu na przeogromny luksus i drakońskie ceny, niewielu stać na nocleg w tym hotelu.

Generalnie w tej częsci miasta niewiele jest wartych obejrzenia miejsc, a na uwagę zasługuje przede wszystkim w pewnym sensie fascynujący, niesamowity gwar na ulicach. Życie miejskie w okolicach Taalat Harb, na bazarach niedaleko Sayyida Zaynab albo wokół Ramzes Station (główny dworzec kolejowy) kipi niesłychaną intensywnością i z całą pewnością zasługuje na poznanie. Tym bardziej, że wieczorem Kair wygląda odświętnie a przelewający się nieustannie po ulicach potok ludzki nie przypomina niczego, co znamy z Europy. 

Starsza dzielnica Kairu, na wschodnim brzegu Nilu, różni się od zachodniej jak dzień i noc. Pełno tu biedy i brudu, ulice wyglądają miejscami jak kanały ściekowe, a niewyobrażalny tłok może szokować zagranicznych turystów. Niemniej dzielnica ta mieści w sobie najokazalsze budowle, pozostałości dawnych kultur, meczety i wielką cytadelę.

Znajdujące się tu domy, choć w większości zaniedbane, nieraz są wspaniale rzeźbione i zdobione, i czasem wystarczy wejść na przypadkowe podwórko, by odkryć ukryte piękno pozostałości dawnego, bogatego świata. Oprócz licznych, wspaniałych meczetów, z których na szczególną uwagę zasługuje meczet Muhammada Alego, meczet sułtana Hasana oraz meczet Ibn Tulun, który jest najstarszym (z 879 r n.e.), największym i najbardziej harmonijnym muzułmańskim monumentem w Kairze, mieści się tu także najstarszy uniwersytet świata, Al-Azhar (zbudowany w 972 r.n.e). Przez długi czas był centrum nauk prawa i doktryny koranicznej całego świata islamskiego, a i do dziś cieszy się wielkim poważaniem.

Znajdująca się nieopodal biblioteka liczy 80 000 woluminów, a ogromna cytadela imponuje wielkimi, grubymi murami, które zaczęto budować już w 1178 roku. Ponadto rozciąga się z niej wspaniały widok na całą dzielnicę oraz liczne meczety, więc jest doskonałym punktem do podziwiania panoramy miasta.

Przybywając do Kairu własnym samochodem musimy pamiętać, że po niesamowicie zatłoczonych tutejszych drogach praktycznie nie sposób jeździć, a poza tym należą one także do jednych z najniebezpieczniejszych na świecie. Najlepiej poruszać się po mieście komunikacją miejską. Autobusy kursują często, ale są przeważnie pełne ludzi i jazda nimi nie należy do przyjemności, a tramwaje jeżdżą już jedynie po przedmieściach, np. w Heliopolis.

Jeśli chodzi o autobusy, to ich sieć jest całkiem dobrze rozbudowana i da się nimi dotrzeć praktycznie wszędzie. Ponieważ jednak z tego środka komunikacji korzysta niebywale wiele ludzi, trzeba się liczyć z tym, że część pasażerów nie mieści się zwykle do środka i możemy zostać zmuszeni do odbywania podróży wisząc z boku pojazdu lub czepiając się jego tylnych drzwi… Z racji niesamowitego tłoku gromadzącego się u wejścia do autobusu dostanie się do środka graniczy czasem z cudem, a jakby tego było mało, pojazdy te mają w zwyczaju zabierać pasażerów nie zatrzymując się do końca.

Bilety nie są drogie i można je kupić u przeciskającego się przez tłum podczas jazdy sprzedawcy – ich koszt to ok. 25 pt. Z wysiadaniem jest podobnie jak z wsiadaniem, i nie mamy raczej szans doczekania się, aż autobus łaskawie zatrzyma się aby nas wypuścić. Musimy stanąć blisko drzwi i w odpowiednim momencie, kiedy zechcemy wysiąść, po prostu wyskoczyć na ulicę.

Metro zaś, jedyne w Afryce, jest dość dobrym rozwiązaniem, gdy chcemy się przemieścić na większą odległość. W dużej mierze prowadzi po powierzchni ziemi, ma 62 km długości i wkrótce powinno być dalej rozbudowywane.

Warto zobaczyć:

» Giza Miasto w kairskiej metropolii z kompleksem największych i najbardziej znanych na świecie piramid oraz wielkim Sfinksem.

» Sfinks Najsłynniejszy pomnik świata przedstawiający postać lwa z głową faraona.

» Memfis Jedno z najsławniejszych na świecie starożytnych miast, dawna wielka stolica Egiptu.

» Sakkara Położona na południe od Kairu i na zachód od Memfis starożytna miejscowość z piramidą Dżesera.

» Meczet Muhammada Alego Jeden z najważniejszych i największych meczetów w Kairze.

» Meczet Ibn Tulun Najstarszy, największy i najbardziej harmonijny meczet w Kairze.

» Nilometr na wyspie Roda Ten przyrząd pomiarowy powstał w IX w. n.e.

» Al-Azhar Piękna teologiczna uczelnia muzułmańska i najstarszy uniwersytet świata.

» Muzeum Egipskie Największe muzeum w Egipcie, w którym znajdują się m.in. skarby z grobowca Tutenchamona z jego słynną złotą maską na czele.

» Cytadela Z cytadeli roztacza się niezwykły widok na miasto, a wewnątrz znajduje się kilka muzeów i meczetów, między innymi imponujący meczet Muhammada Alego.

» Wieża Kairska Wolno stojąca wieża telewizyjna z obrotową restauracją na szczycie.

» Grobowce Mameluków

» Khan al-Khalili Jeden z najstarszych bazarów świata, pełen magii, wąskich alejek i oryginalnych przedmiotów sztuki i rękodzieła egipskiego.

» Ulica Handlarzy Namiotami „Street of the Tentmakers” w islamskiej części Kairu, gdzie można kupić na miejscu pięknie wyszywane barwne materiały.

» Targ wielbłądów Na targ w Birkaszu, 35 km od Kairu, zjeżdżają poganiacze wielbłądów z całego Egiptu.

» Opera Kairska Można tu usłyszeć Kairską Orkiestrę Symfoniczną, w jednym z trzech teatrów zobaczyć przedstawienie albo zwiedzić miejscowe muzeum i galerię sztuki.

» Kawiarnia Groppis Otwarta w 1909 roku przez Szwajcara kawiarnia to jedno z najmodniejszych miejsc, w których można napić się kawy i skosztować smacznych ciastek.